Fazla mesai, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günü ücretleri ödenmeyen işçiler işverene karşı dava açarak ödenmeyen ücretlerini talep edebilir. Mahkeme aşamasında fazla mesai, hafta tatili ve UBGT çalışması yaptığını iddia eden işçinin iddiasını ispatlaması gerekir. Ancak söz konusu çalışmaların tanık beyanlarıyla ispatlandığı uyuşmazlıklarda hâkimler tanık bayanlarına göre hesaplanan tutarlardan belli oranlarda takdiri indirim yapmaktadır. Bu yazımızda hakimlerin takdiri indirim yetkisi konusu incelenecektir.
Hangi Durumlarda Mahkemeler Takdiri İndirim Yapar?
Tanıklar işyerindeki çalışma süreleri hakkında gün gün bilgi veremeyeceğinden hakimler tanık beyanlarına göre hesaplanan tutarlardan takdiri indirim yapar. Ancak söz konusu çalışmalar puantaj kayıtlarına (yazılı belgelere) göre hesaplanmışsa takdirim indirim söz konusu olmayacaktır.
Yargıtay 9. H.D. 16.04.2024 Tarih, 2024/3480 Esas ve 2024/6919 Karar.
“Fazla çalışmanın uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması hâlinde Yargıtayca son yıllarda indirim yapılması gerektiği istikrarlı uygulama hâlini almıştır. Bu indirim, dosyadaki delillerin durumu ve niteliğine göre yapılması gerekli uygun bir indirimdir. Ancak fazla çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir. Aynı durum hafta tatili ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları için de geçerlidir.”
Hakimlerin Takdiri İndirim Oranı Nedir?
Takdiri indirim oranı olayın özelliğine göre değişmekle birlikte genel itibariyle indirimin %30 oranından az olmaması gerektiği Yargıtay’ın genel görüşüdür.
Yargıtay 22. H.D. 06.12.2017 Tarih, 2016/22726 Esas ve 2017/27956 Karar.
“Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının hafta tatili ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücret alacakları puantaj kayıtlarına göre hesaplandığı halde takdiri indirim yapılması hatalıdır. Ayrıca tanık beyanlarına göre hesaplanan fazla mesai ücretinden Mahkemece %50 oranında takdiri indirim yapılması hakkın özünü kaldıracak nitelikte bulunduğundan %30’dan aşağı olmamak üzere daha makul bir oranda indirim yapılmak üzere karar bozulmalıdır.”
Mahkemeler Takdiri İndirimi Hangi Aşamada Uygular?
Yargıtay içtihatlarında ödenen tutarların takdiri indirim sonrasında mahsup edilmesi gerektiği belirtilmektedir. Dolayısıyla öncellikle tanık beyanlarına göre fazla çalışma, hafta tatili ve UBGT ücreti hesaplanır, daha sonra takdiri indirim yapılır ve son olarak mahsubu yapılacak tutarlar takdiri indirim yapılmış tutardan mahsup edilir.
Yargıtay 22. H.D. 27.06.2019 Tarih, 2016/13266 Esas ve 2019/14358 Karar.
“Ancak yukarıdaki ilke kararı doğrultusunda tanık beyanı ile ispatlanan fazla çalışma alacağından öncelikle uygun oranda indirim yapılmalı, indirim sonrasında geriye kalan kısım üzerinden mahsup gerçekleştirilmelidir. İndirimsiz hesaplanan tutar üzerinden mahsup işlemi yapılması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”
İndirim Nedeniyle Reddedilen Miktar Yönünden Karşı Vekalet Ücretine Hükmedilir mi?
Takdiri indirim nedeniyle reddine karar verilen miktar bakımından karşı taraf lehine vekalet ücretine takdir edilemeyeceği Yargıtay’ın yerleşmiş görüşleri arasındadır.
Yargıtay 9. H.D. 09.12.2019 Tarih, 2016/12118 Esas ve 2019/21871 Karar.
“Fazla çalışma ücretinden karineye dayalı makul indirime gidilmesi sebebiyle reddine karar verilen miktar bakımından, kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına avukatlık ücretine hükmedilemez.”
İş Başmüfettişi
Ayrıntılı bilgi için Hakkımda bölümünü inceleyebilirsiniz.
